|
Strona 3 z 4
Charakterystyka map tematycznych
Mapa gruntów na głębokości 2 m
Podstawą do opracowania mapy był podział utworów występujących na terenie Warszawy na serie geologiczno-inżynierskie. Państwowy Instytut Geologiczny we współpracy z Instytutem Techniki Budowlanej opracował charakterystykę geologiczno-inżynierską serii na podstawie materiałów archiwalnych. Grunty, w których wykonano znaczną liczbę badań opisano parametrami fizycznymi i mechanicznymi.
Do opracowania mapy posłużyły następujące wydzielenia serii:
- Seria 1 - Nasypy budowlane, nasypy niebudowlane
- Seria 2 - Gleby
- Seria 3 - Współczesne aluwia Wisły, aluwia facji korytowej
- Seria 4 - Osady organiczne
- Seria 5 - Mady
- Seria 6 - Deluwia
- Seria 7 - Piaski eoliczne
- Seria 8 - Eluwia glin zwałowych, pyły lessopodobne
- Seria 9 - Piaski i żwiry rzeczne (a), nadbudowane madami (b), osady rzeczne interglacjału eemskiego
- Seria 10 - Mułki i iły zastoiskowe
- Seria 11 - Interglacjalne osady jeziorne (eem) - rynna żoliborska
- Seria 12 - Osady zastoiskowe górne
- Seria 13 - Osady wodno-lodowcowe górne
- Seria 14 - Glina zwałowa (zlodowacenia Warty - północnopolskiego)
- Seria 15 - Osady wodno-lodowcowe dolne
- Seria 16 - Osady zastoiskowe dolne
- Seria 17 - Gliny zwałowe (zlodowacenia Odry - środkowopolskiego)
- Seria 18 - Osady wodno-lodowcowe i rzeczne
- Seria 19 - Osady zastoiskowe
- Seria 20 - Osady rzeczne interglacjału wielkiego (nie występują na głęb. 2 m)
- Seria 21 - Gliny zwałowe starsze (nie występują na głębokości 2 m)
- Seria 22-25 - Gliny i piaski zlodowaceń południowopolskich
- Seria 26 - Osady rzeczno-jeziorne (preglacjał)
- Seria 27 - Osady jeziorzyskowe (pliocen)
- Serie 28, 29 - Osady trzeciorzędu (oligocen, miocen - nie występują na głębokości 2 m)
- Seria 30 - Kreda (nie występuje na głębokości 2 m)
Mapa pierwszego zwierciadła wód podziemnych
 Mapa określająca głębokość występowania pierwszego poziomu wód podziemnych, czyli wody gruntowej, powstała na podstawie interpretacji danych pochodzących z ok. 20 tys. profili geologicznych. Z archiwalnego charakteru danych źródłowych zbieranych w ciągu 40 lat wynikało szereg błędów, do skorygowania których posłużyła mapa hydroizohips (mapa bezwzględnych wysokości nad poziomem morza występowania wód gruntowych). Za błędne uznano wszystkie te pomiary, które wykazywały znaczne różnice w stosunku do poziomu wód określonych przez hydroizohipsy (ok. 1%), pomiary te usunięto ze zbioru danych.
Mapa hydroizobat (czyli linii łączących miejsca o jednakowej głębokości występowania wód podziemnych pod powierzchnią terenu) jest zgeneralizowanym obrazem położenia zwierciadła wody gruntowej zbliżonym do stanu średniego.
Głębokość występowania wody gruntowej w dolinie Wisły zależy od względnej wysokości terenu, od stanu wody w rzece i odległości od niej rozpatrywanego obszaru. W pasie przybrzeżnym zwierciadło wody gruntowej może występować na głębokości od 1 do 5 m.
Wysokość względna jest charakterystyczna dla poszczególnych jednostek geomorfologicznych składających się na dolinę Wisły. I tak tarasy zalewowe położone są od 1 do 3 m nad średni stan Wisły, a podczas wysokich stanów zalewane wodami powodziowymi w granicach międzywala (w obrębie wałów przeciwpowodziowych). Tarasy nadzalewowe wznoszą się nad rzędną średniego stanu Wisły na 5-14 m (najwyższy taras ma 15-17 m wysokości względnej).
Czynnikiem decydującym o lokalnym poziomie wody gruntowej w dolinie jest obecność w podłożu słabo przepuszczalnych iłów. W rejonach ich występowania tworzą się liczne podmokłości i zabagnienia.
O amplitudzie wahań zwierciadła wody gruntowej możemy wnioskować na podstawie szczegółowych badań hydrogeologicznych projektowanych dla poszczególnych inwestycji. Dla budownictwa najważniejszy jest najwyższy stan zwierciadła wody gruntowej. Uwzględniając maksymalną amplitudę wahań zwierciadła wody Wisły oraz wielkość opadów, można z dużym prawdopodobieństwem określić wartość najwyższego poziomu wody gruntowej na rozpatrywanym terenie.
W dolinie Wisły występuje swobodne zwierciadło wody gruntowej. Tylko lokalnie i okresowo w rejonach, gdzie podłoże zbudowane jest ze słabo przepuszczalnych namułów i mad, mogą występować wody gruntowe pod niewielkim ciśnieniem o wartości najczęściej dochodzącej do 0,5 m.
Odmienna sytuacja geologiczna ma miejsce w obrębie Równiny Warszawskiej - powyżej Skarpy Warszawskiej, gdzie zwierciadło wody może być napięte, a jego maksymalna wartość może osiągać nawet 50 m. Wynika to z ułożenia warstw budujących równinę. Występują tu warstwy i soczewy glin zwałowych, piasków i żwirów oraz iłów zastoiskowych charakteryzujące się zróżnicowaną miąższością i strukturą. Ma to zasadniczy wpływ na kształtowanie się poziomu wody gruntowej w różnych porach roku, w zależności od wielkości opadów atmosferycznych. Na równinie pierwszy poziom wód nie ma charakteru ciągłego co powoduje, że nie można dokładnie ustalić przeciętnej głębokości występowania zwierciadła wody gruntowej. Najwyższy stan jej stan w stosunku do głębokości podanej na mapie może być wyższy o 0,5 do 0,8 m.
Mapa obszarów o niekorzystnych warunkach budowlanych
 Do czynników niekorzystnych dla budownictwa zaliczono występowanie w podłożu:
- warstwy gruntów antropogenicznych - seria 1,
- warstwy gruntów słabych - serie 2, 4, 5, 6, 11,
- zwierciadła wody poziemnej płycej niż 2 m poniżej powierzchni terenu.
Na mapie zaznaczono odpowiednimi kolorami kresek (szrafurą) rejony położone w promieniu 100 m od wykonanych wierceń geologicznych, w których stwierdzono występowanie tych czynników. Odpowiednimi kolorami zaznaczone zostały te obszary, gdzie zarejestrowano występowanie dwóch lub trzech czynników jednocześnie.
Na mapie wydzielona została Skarpa Warszawska, która podzielono na obszary:
- z brakiem śladów aktywności procesów osuwiskowych,
- o okresowej lub małej aktywności procesów osuwiskowych,
- o czynnych procesów osuwiskowych.
Ponadto zaznaczono maksymalny zasięg występowania procesów osuwiskowych.
W rejonie skarpy zaznaczono również obszary, na których występują procesy erozyjne i ruchy o charakterze pełzania oraz miejsca gdzie znajdują się źródła, podmokłości i zagłębienia sufozyjne.
Przekroje geologiczno-inżynierskie
 Mapa dokumentacyjna z zaznaczonym przebiegiem przekrojów geologicznych Budowę geologiczną podłoża Warszawy przedstawiono na pięciu przekrojach geologiczno-inżynierskich poprowadzonych przez dwie główne jednostki geomorfologiczne (Równinę Warszawską i dolinę Wisły).
Wykonano trzy przekroje o przebiegu wschód-zachód:
- przekrój I: Huta Warszawa - Trasa Toruńska,
- przekrój II: ul. Połczyńska - plac Bankowy - al. Solidarności,
- przekrój III: Lotnisko Okęcie - Tor Wyścigów na Służewcu - Wał Miedzeszyński - ul. Patriotów,
a kolejne dwa o generalnym przebiegu północ-południe:
- przekrój IV: Huta Warszawa - Lotnisko Okęcie,
- przekrój V: ul. Modlińska - al. Solidarności - Trakt Lubelski.
Przekroje opracowano w skali poziomej 1:10000 i skali pionowej 1:200. Zastosowanie 50-krotnego przewyższenia oraz wykorzystanie profili geologicznych z wielu otworów oraz materiałów archiwalnych pozwoliło na wyeksponowanie zmienności gruntów, szczególnie na obszarze Równiny Warszawskiej.
Na przekrojach wydzielono serie osadów w ujęciu geologiczno-inżynierskim oraz naniesiono przy poszczególnych profilach otworów zwierciadło wody podziemnej - nawiercone i ustabilizowane.
|
