| Wisła w Warszawie zaprasza |
|
Przez kilka lat Pierwsza Warszawska Agend 21 zgromadziła różne materiały, publikacje i zdjęcia dotyczące warszawskiej Wisły. Na podstawie zebranej dokumentacji i dzięki posiadanej wiedzy w 2000 roku powstał projekt publikacji, przedstawiającej uwarunkowania i możliwości zagospodarowania warszawskiego odcinka doliny Wisły oraz jej ochrony. Publikacja pomyślana została jako zbiór artykułów prezentujących wyniki monitoringu, prac badawczych, inwentaryzacyjnych, planistycznych oraz fizjograficznych prowadzonych przez specjalistów reprezentujących instytucje naukowo-badawcze, biura projektów i administrację publiczną. Dzięki współpracy Stowarzyszenia z Miastem Stołecznym Warszawa, które sfinansowało prace redakcyjne i druk publikacji, w 2000 roku ukazał się obszerny, interdyscyplinarny, bogato ilustrowany zbiór materiałów pod wspólnym tytułem ?Wisła w Warszawie?. Autorami i redaktorami wydawnictwa, zawierającego szereg map tematycznych, byli znawcy problematyki wiślanej z różnych dziedzin. Część materiałów wykorzystanych w publikacji przygotowano na potrzeby modelowego systemu stałego diagnozowania stanu środowiska przyrodniczego Warszawy (SSD), czyli systemu informacji zawierającego dane na temat cech wyodrębnionych fragmentów przestrzeni przyrodniczej (tzw. jednostek diagnostycznych) w formie graficznej i tekstowej. Na SSD składają się bazy danych przestrzennych powiązane z mapami tematycznymi, opracowanymi w systemie ArcView w skali 1:10 000, które tworzą poszczególne warstwy informacyjne, dotyczące: budowy geologicznej, rzeźby, wód powierzchniowych i podziemnych, gleb i roślinności rzeczywistej, a także sposobu zagospodarowania. W publikacji przedstawione zostały najważniejsze informacje o poszczególnych warstwach tematycznych składających się na bazę danych. W ten sposób dla wydzielonego fragmentu doliny powstał system informacji przestrzennej o środowisku i sposobie zagospodarowania. Publikacja ?Wisła w Warszawie? stała się ?białym krukiem? i jest nadal poszukiwana przez wielu koneserów. Lecz jej nakład wyczerpał się już kilka miesięcy po wydaniu. Dlatego podjęliśmy się trudnego zadania przygotowania zaktualizowanej wersji ?Wisły w Warszawie? w wydaniu internetowym. Niestety większość artykułów i ilustracji opracowanych w 2000 roku zachowała się jedynie w wersji drukowanej. Część z nich ma już tylko wartość archiwalną. Dlatego - z pomocą naszych przyjaciół, przygotowujemy ?poprawioną? i rozszerzoną wersję tego poszukiwanego wademekum wiślanego. Opracowane na nowo artykuły i ilustracje będziemy sukcesywnie zamieszczać w naszym wiślanym portalu. Liczymy też na zaangażowanie w tę pracę licznych pasjonatów Wisły. Wisła w Warszawie - publikacja 2000Wisła, królowa polskich rzek, przez stulecia spełniała szczególną rolę w dziejach państwa i narodu polskiego. Wisła to także droga wodna do Bałtyku, wzdłuż której powstawały i rozwijały się duże ośrodki miejskie. Dzisiejsza Wisła jawi nam się jako przykład znacznych, lecz niewykorzystanych możliwości gospodarczych, turystycznych. Wisła jest zarazem jedną z niewielu rzek w Europie, która na znacznej długości zachowała naturalny charakter, gdzie ocalała różnorodność i bogactwo siedlisk i gatunków nie spotykane w innych dolinach dużych rzek Europy. Właśnie dlatego ten wyjątkowo cenny przyrodniczo fragment Środkowej Wisły, z wartościowym systemem łęgów nadrzecznych, zarośli i szuwarów oraz muraw, a także z archipelagami wysp będących ostoją rzadkich i cennych gatunków ptaków, został objęty ochroną w ramach europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000. Wisła wraz z terenami zalewowymi jest też bardzo ważnym korytarzem ekologicznym o randze międzynarodowej. Nawet odcinek warszawki należy do głównych krajowych szlaków migracji organizmów i wymiany genowej. Żywa przyroda jest tylko jednym z elementów decydujących o warunkach środowiska przyrodniczego tego obszaru. Na charakter doliny składają się także: budowa geologiczna, procesy geomorfologiczne przekładające się na rzeźbę, warunki glebowe, wodne i klimatyczne. Dolina Wisły w Warszawie pełni istotną funkcję w utrzymywaniu związków przestrzennych między najważniejszymi kompleksami przyrodniczymi Polski. Warszawski odcinek Wisły - o długości ok. 31 km - charakteryzuje się dużymi walorami krajobrazowymi i estetycznymi, które wynikają właśnie z naturalnie ukształtowanych form rzeźby lewobrzeżnej krawędzi doliny, form korytowych - wysp i odsypów oraz wielu starorzeczy tworzących ciągi jeziorek na tarasach rzecznych. Morfologiczną granicę doliny Wisły w Warszawie wyznacza na jej prawym brzegu Skarpa Praska, zaś na lewym dużo wyższa Skarpa Warszawska, która stała się na przestrzeni ostatnich lat przedmiotem wielu opracowań i dyskusji z powodu postępującej urbanizacji tej niezwykłej formy w krajobrazie miasta. W okolicach Warszawy, na dziewięciokilometrowym odcinku od km 507 do km 516, koryto Wisły jest ekstremalnie przewężone do około 350 m. Jest to jedyne takie przewężenie w całym środkowym i dolnym biegu rzeki umożliwiające dogodną przeprawę przez rzekę, które prawdopodobnie przesądziło o lokalizacji miasta i powstaniu węzła komunikacyjnego ponadregionalnych dróg handlowych o kierunkach wschód-zachód i północ-południe. W powojennym rozwoju Warszawy Wisła nie odgrywała szczególnej roli jako element kompozycyjny. A przecież rzeka to duża szansa dla Warszawy pretendującej do miana metropolii europejskiej. Trzeba jednak zadbać o czystość wód Wisły, ochronę przed powodzią, połączyć oba brzegi nowymi mostami, zagospodarować nabrzeża chroniąc walory przyrodnicze i krajobrazowe terenów nadwiślańskich oraz zapewnić na nich warunki do wypoczynku dla mieszkańców stolicy. Warto też zadbać o ciekawy program turystyczny i edukacyjny. I wskrzesić żeglugę na Wiśle. W imieniu zespołu redakcyjnego Jolanta Pawlak Spis treści ? propozycja tematów
GALERIA ZDJĘĆ Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia portalu www.polskieszlakiwodne.pl, w którym można znaleźć więcej informacji o Wiśle i innych akwenach śródlądzia.
|
| Poprawiony: 28 października 2013 |
