| Zagraniczni przybysze w Warszawie od XIV wieku do I Wojny Światowej - Wiek XIX |
Strona 5 z 5
Nastał wiek XIX.Warszawa wraz z Księstwem Warszawskim przechodziła w kolejne ręce, najpierw Francuzów, a po klęsce Napoleona (3.II.1813 roku) - w ręce rosyjskie. Powołanie autonomicznego Królestwa Kongresowego sprzyjało wytężonej pracy w spokojnych warunkach i spowodowało rozwój różnych gałęzi przemysłu, również przy współudziale obcokrajowców z Anglii i Niemiec. Powstawały fabryki metalurgiczne np. Fabryka Machin braci Evans, zakłady Colleta, Bechera i Rauschera, fabryka noży Gerlacha. Prowadziło to do ukształtowania się grupy pierwszych przedsiębiorców kapitalistycznych w Polsce, jak Steinkeller i Kronenberg. Wzrosła liczba ludności i powstała potrzeba rozbudowywania miasta. Burzono więc stare obwarowania, bramy miejskie, domy prywatne, kościoły i budowano nowe np. na miejscu Kościoła Dominikanów zbudowano zaprojektowany przez Antonio Corazziego budynek, w którym znalazło swoją siedzibę Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Corazzi był autorem budynku Towarzystwa Dobroczynności, siedziby Komisji Rządowej Przychodów Skarbu połączonej z pałacem ministra i gmachem Banku Polskiego, a także gmachu Teatru Wielkiego. Adaptacjami wielu starszych budynków zajmował się Piotr Aigner, który wybudował Kościół św. Aleksandra na pl. Trzech Krzyży. A w 1851 roku Henryk Marconi rozpoczął budowę pomp. Klęski kolejnych zrywów - najpierw powstania listopadowego (1830 ? 1831), a potem styczniowego (1863 ? 1864), stały się pretekstem do wzrostu terroru zaborców rosyjskich, zahamowały spokojny rozwój miasta i napływ cudzoziemców chętnych osiedlić się i działać w Warszawie. Z powodu uwłaszczenia chłopów wzrósł udział mieszkańców pochodzących ze wsi. Jednak rozwój budownictwa nie opierał się na utalentowanych architektach z Włoch, jak to było w XVII i XVIII wieku. Obco brzmiące nazwiska nosili właściciele zakładów i przemysłowców ? Temler, Rau, Lilpop, Loewenstein, oraz oficyn wydawniczych ? Orgelbrand, Cotty, Dan, Laskauer. Duże zasługi na polu modernizacji i rozwoju miasta miał prezydent Warszawy Sokrates Starynkiewicz , pochodzący z Rosji generał o duszy Warszawiaka. Na początku XX wieku Rosyjskie Towarzystwo Schuckert i spółka zbudowało elektrownię. Jeszcze w XIX wieku rozpoczęto budowę wodociągów i kanalizacji wg. projektów angielskiego inżyniera Lindleya. Rosyjska spółka zbudowała tramwaj konny, po niej kontynuowała prace spółka belgijska. Od 1880 roku telefony w Warszawie instalowała spółka TheTelephone Bell Company, a po niej spółka szwedzka, której dyrektorem był Torsten Vingqvist. Początek XX w. obfitował w liczne strajki, protesty robotnicze, niepokoje społeczne. Powstawał ruch socjalistyczny. Gdy rozwijał się kapitalizm, mało kto myślał o barokowych pałacach. Z jednej strony powstawały potęgi ekonomiczne, a z drugiej rozrastała się klasa biedoty. Tak było aż do wybuchu I Wojny Światowej. Kończył się pewien długi etap w rozwoju Europy, Polski i Warszawy. Jednym ze świadectw obecności cudzoziemców w Warszawie są cmentarze :
Spis wszystkich not biograficznych. |
|||||||
| Poprawiony: 19 października 2010 |
