Wieloletnie planowanie ? korzystne inwestowanie

Procedura planistyczna dla obszaru osiedla Henryków obejmującego swym zasięgiem również Park Wiśniewo zaczęła się w 2009 roku. Radni z Białołęki uważają, że do sporządzenia miejscowego planu nie przystąpiono by do dziś, gdyby nie ich stanowcze stanowisko w tej sprawie i brak zgody na przekształcenie Parku w teren zabudowany. Nie objęty planem zagospodarowania przestrzennego teren Parku dawno zostałby rozparcelowany i zabudowany według komercyjnych wizji inwestorów. Swoje stanowisko radni wyrazili w uchwale nr XVIII/91/07 z dnia 23.11.2007r., którą skierowali do Rady m.st. Warszawy. W uchwale postulowali możliwie szybkie przystąpienie do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla Henryków, obejmującego teren Parku Wiśniewo. Postulowali również, aby teren Parku zachować i zagwarantować mu w planie miejscowym status zieleni miejskiej.

Fot. Dąb szypułkowy, jeden z 14 pomników przyrody w Parku Wiśniewo (PWA21)

Dopiero po dwóch latach od apelu radnych z Białołęki Rada m.st. Warszawy podjęła uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Henrykowa, obejmującego teren Parku Wiśniewo (uchwała nr LVIII/1781/2009 z dnia 09.07.2009). Prace nad planem miejscowym trwają do dziś, czyli już ponad 3 lata, a ich końca nie widać.

Najpierw 2 lata ?intensywnych? prac nad projektem uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu miejscowego , potem poślizg w realizacji uchwały i wieloletnie prace projektowe i procedury planistyczne prowadzące do uzgodnienia i uchwalenia planu Henrykowa. Mieszkańcy podejrzewają, że opóźnienie nie wynika to z nawału prac w Urzędzie Miasta, ale z toczących się równolegle procedur o wydanie inwestorom warunków zabudowy dla terenu Parku.

W czerwcu 2007 roku, czyli jeszcze zanim Rada Białołęki wystąpiła do Rady Warszawy o sporządzenie planu dla Henrykowa, użytkownik wieczysty tego terenu, czyli Kredyt Bank S.A. złożył wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Wniosek dotyczył inwestycji polegającej na budowie osiedla domów jednorodzinnych (w zabudowie wolnostojącej i bliźniaczej) oraz wielorodzinnych (od 2 do 7 kondygnacji) z podziemnymi garażami oraz towarzyszącą infrastrukturą techniczną i usługową. Społeczny Komitet Obrony Parku Wiśniewo zebrał wówczas około 500 imiennych podpisów przeciw jakiejkolwiek zabudowie tej przestrzeni, zyskał też poparcie radnych dzielnicy, miasta oraz wielu mediów. Ale to nie pomogło.

Ze wyglądu na liczne pomniki przyrody znajdujące się na tym terenie oraz cenne stare drzewa Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego wystąpiło 22 grudnia 2008r. do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o uzgodnienie projektu decyzji. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie uzgodnił projekt decyzji postanowieniem nr RDOŚ-14-WPN-7049-92/08/ab z dnia 30 grudnia 2008r. RDOŚ potrzebował zaledwie tygodnia, aby zebrać odpowiednią dokumentację, zasięgnąć opinii ekspertów i jednoznacznie zdecydować, że poza czternastoma pomnikami przyrody nie ma tam co chronić, choć na terenie Parku rośnie kilkadziesiąt innych drzew o pomnikowej wartości. RDOŚ nie miał żadnych przesłanek merytorycznych, aby uzgodnić tę decyzję, bo nie sprawdził czy na terenie Parku występują siedliska, gatunki zwierząt i roślin objęte ochroną. Brak tej wiedzy nie usprawiedliwia błędnych i szkodliwych decyzji, które budują negatywny wizerunek tej instytucji i podważają zaufania do niej. A może RDOŚ zdawał sobie sprawę, że warunki które postawił inwestorowi są nie do spełnienia przy takiej skali przedsięwzięcia.

W postanowieniu RDOŚ określa warunki, pod którymi uzgadnia projekt decyzji:

• prace nie mogą spowodować zmiany istniejącego poziomu wód gruntowych, niedopuszczalne jest naruszenie istniejących stosunków wodnych,
• prace nie mogą spowodować zmiany istniejącego poziomu terenu w zasięgu strefy wpływu na pomniki przyrody,
• prace nie mogą spowodować naruszenia systemu korzeniowego, pnia oraz korony pomników przyrody,
• przyłącza należy wykonywać metodą bezodkrywkową,
• podczas prac w zasięgu strefy oddziaływania na pomniki przyrody nie należy składować materiałów budowlanych, ani przetrzymywać sprzętu budowlanego,
• pomniki wraz ze strefą wpływu należy wygrodzić na czas budowy, chroniąc je przed ewentualnymi uszkodzeniami mechanicznymi,
• wszelkie prace w zasięgu oddziaływania na pomniki przyrody należy wykonywać pod uprawnionym nadzorem ogrodniczym, a po ich zakończeniu przedłożyć odpowiednio sporządzony protokół,
• należy powiadomić o terminie i pełnionym nadzorze ogrodniczym.

Fot. Kowalik (A. Mikołajewski)

Inwestor przed przystąpieniem do prac projektowych winien wykonać inwentaryzację drzewostanu wraz z waloryzacją, a koncepcję zagospodarowania powinien zweryfikować pod kątem spełnienia powyższych warunków. Realizacja przedsięwzięcia będzie możliwa wyłącznie przy spełnieniu postawionych wyżej warunków.

Zdaniem obrońców Parku Wiśniewo budowa osiedla z podziemnymi garażami spowoduje takie obniżenie poziomu wód gruntowych, że pomniki przyrody wkrótce padną. - Jeśli urząd odpowiedzialny za ochronę środowiska, powołany zresztą w listopadzie 2008 roku, podejmuje jako jedną z pierwszych decyzję o unicestwieniu Parku Wiśniewo, to kto ma chronić zasoby naturalne przed agresją pazernych inwestorów? ? pytali wówczas społecznicy z Komitetu Obrony Parku Wiśniewo. Do tej pory wszystkie domy wybudowane na posesjach otaczających Park, nie dostawały pozwolenia na budowę piwnic, gdyż mogłoby to zaburzyć stosunki wodne i skazać na zagładę większość pomnikowych drzew. Poza tym warunki zabudowy dla osiedla Kredyt Banku nie uwzględniały zasad tzw. dobrego sąsiedztwa, ponieważ w okolicy nie było zabudowy wielorodzinnej, a wyłącznie domy jednorodzinne, a najwyższym budynkiem jest szkoła na Podróżniczej, która ma 3 kondygnacje, a nie 7.

Postanowienie uzgadniające decyzję o warunkach zabudowy wydane przez RDOŚ zaskarżyli przedstawiciele Komitetu Obrony Parku Wiśniewo do Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Jednak wniosek złożony przez Kredyt Bank pozostał bez rozpatrzenia, gdyż inwestor nie przedstawił uzupełnienia wniosku wymaganego przez organ wydający decyzję.

Fot. Stara dziuplasta lipa w Parku Wiśniewo (PWA21)

Wypowiedziało się w tej sprawie również Biuro Ochrony Środowiska negatywnie opiniując możliwość wydania decyzji, uzasadniając to tym, że teren pod planowaną inwestycję jest w większości lasem, dla którego nie ma zgody przeznaczania na cele nieleśne.

W efekcie Kredyt Bank nie uzyskał decyzji o warunkach zabudowy dla osiedla w Parku Wiśniewo. Lecz inwestor nie dał za wygraną, co zaniepokoiło Komisję Ochrony Środowiska Rady m.st. Warszawy. Z obawy przed kolejnymi zamachami na Park Wiśniewo przyjęła 19 marca 2009r. stanowisko, uznając za konieczne objęcie terenu ochroną na mocy ustawy o ochronie przyrody. Zgodnie z wolą radnych Biuro Ochrony Środowiska przystąpiło do procedury, która miała doprowadzić do ustanowienia obszarowej formy ochrony przyrody obejmującej Park Wiśniewo. Rada Dzielnicy Białołęka postulowała utworzenie tam zespołu przyrodniczo-krajobrazowego. Podstawą do wszczęcia procedury w tej sprawie było zarządzenie nr 779/2007 Prezydenta m.st. Warszawy z dnia 10 września 2007r. w sprawie procedury rozpatrywania wniosków o ustanowienie pomnika przyrody, stanowiska dokumentacyjnego, użytku ekologicznego i zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, jako form ochrony przyrody na obszarze m.st. Warszawy.

Od 1 sierpnia 2009r. po zmianie ustawy o ochronie przyrody, kompetencje ustanawiania i znoszenia form ochrony przyrody wymienionych w art. 6 ust. 1 punkty od 6 do 9 przysługują wyłącznie radzie gminy. Ustawa przewiduje, że projekt uchwały Rady Warszawy w sprawie ustanowienia formy ochrony przyrody dla Parku Wiśniewo powinien być uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Warszawie.

W kwietniu 2009r. Biuro Ochrony Środowiska wystąpiło więc do Biura Gospodarki Nieruchomościami o opinię i oszacowanie ewentualnych kosztów wykupu gruntu. Uzgodniono, że wykonanie operatów szacunkowych zlecone zostanie firmie zewnętrznej. Jednak do wykonania operatów nie doszło, gdyż Urząd Dzielnicy w Białołęce nie przekazał wykonawcy niezbędnych do tego materiałów źródłowych.

Po podjęciu w lipcu 2009r. przez Radę m.st. Warszawy uchwały nr LVIII/1781/2009 o przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Henrykowa (wraz z terenem Parku Wiśniewo), Biuro Ochrony Środowiska złożyło wnioski do projektu tego planu postulujące m.in.:

• Uwzględnienie stanowiska Komisji Ochrony Środowiska Rady Warszawy z 19 marca 2009r. w sprawie rozpoczęcia procedury ustanowienia formy ochrony przyrody dla Parku Wiśniewo,
• Uwzględnienie ograniczeń wynikających z ochrony znajdujących się w parku pomników przyrody (nr rejestru wojewódzkiego 41 i 110),
• Uwzględnienie zapisów dokumentacji urządzeniowej dla obszaru leśnego w zakresie powierzchni i granic drzewostanów leśnych,
• Uwzględnienie opinii BOŚ dotyczącej ochrony drzewostanów leśnych, w której Park Wiśniewo określono jako tereny leśne wyłączone spod zabudowy,
• Wskazanie na rysunku planu drzew i grupy drzew do zachowania ? w tym pomników przyrody,
• Objęcie ochroną i wskazanie na rysunku ciągu przyrodniczego wzdłuż Kanału Henrykowskiego.

Fot. Kapturka (A. Mikołajewski)

Mimo, że trwała jeszcze procedura mająca doprowadzić do objęcia terenu Parku formą ochrony przyrody i nie było w związku z tym żadnych merytorycznych podstaw, by przeprowadzić jego odlesienie, to BOŚ wnioskował, aby na rysunku planu Park Wiśniewo oznaczony został jako teren zieleni urządzonej (ZP1), co stało w sprzeczności z wcześniej postulowanym zachowaniem go jako terenów leśnych wyłączonych spod zabudowy.

Z opóźniających się prac nad projektem planu miejscowego skorzystała spółka Apar-Projekt, Tadeusz Szumielewicz i Partnerzy, która wystąpiła 21 grudnia 2009r. do Prezydenta m.st. Warszawy o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na budowie centrum handlowo-rekreacyjnego z zagospodarowaniem terenu w postaci dróg, chodników, zieleni, małej architektury wraz z infrastrukturą techniczną obsługującą planowany obiekt przy ul. Modlińskiej, Sąsiedzkiej i Podróżniczej ? w miejscu, gdzie znajduje się Park Wiśniewo. Zabudowa zajmować miała całą działkę ew. nr 1/2 i część działki nr 2/1 w obrębie 4-04-13.

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie, mimo iż nie dysponował żadnym opracowaniem dokumentującym przyrodnicze atrybuty i znaczenie tego terenu, uznał w lutym 2010 roku za zbyteczne przeprowadzenie oceny oddziaływania projektowanego przedsięwzięcia na środowisko, której procedura wymaga udziału społecznego. Taką samą opinię przedstawił Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny m.st. Warszawy.

Fot. Dąb szypułkowy z licznymi dziuplami ? pomnik przyrody w Parku Wiśniewo (PWA21)

Jednak mimo stanowiska tych organów Prezydent m.st. Warszawy uznał za konieczne przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowiska ze względu na ochronę występujących na terenie inwestycji 14 pomników przyrody oraz ze względu na ochronę lasów (Postanowienie nr 57/Oś/2010 z dnia 25 marca 2010r.).

Dostarczony przez Apar-Projekt raport oddziaływania na środowisko nie spełniał wymogów określonych w postanowieniu Prezydenta Warszawy i był kilkakrotnie uzupełniany i poprawiany. Dotyczyło to przede wszystkim oceny oddziaływania planowanej inwestycji na elementy przyrodnicze. Również organy uzgadniające, czyli Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska oraz Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Warszawie, zażądały uzupełnienia dokumentacji dostarczonej przez inwestora. W lutym 2011 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny oraz Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie zgodzili się na realizację inwestycji.

W marcu 2011 roku włączono do procedury oceny oddziaływania na środowisko społeczeństwo. Przedstawiciele mieszkańców złożyli wnioski wyrażające zdecydowany sprzeciw wobec zawartych w raporcie stwierdzeń. Tylko jeden wniosek popierał zamiar wybudowania w miejscu Parku Wiśniewo centrum handlowo-rekreacyjnego. Ten, który ten wniosek złożył żądał także rozpatrzenia sprawy w szybkim tempie. Lecz  przy wydawaniu decyzji środowiskowej głos większości nie został wzięty pod uwagę.

Prezydent m. st. Warszawy wydał 24 czerwca 2011r. decyzję nr 582/OŚ/2011 o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia polegającego na budowie centrum handlowo-rekreacyjnego (w miejscu Parku Wiśniewo).

Mieszkańcy okolicznych osiedli oraz radni z Białołęki uznali taki obrót sprawy za skandal. Tym bardziej, że inwestor musiałby wyciąć około 700 zdrowych drzew ? w tym kilkanaście ok. 200 letnich dębów szypułkowych, na miejscu których stanęłoby centrum handlowe wraz z zapleczem. Społeczność lokalna zapowiedziała oprotestowanie inwestycji wszelkimi możliwymi sposobami. Niektórzy zapowiedzieli, że jak trzeba będzie to przykują się do drzew ? tak jak na Rospudzie.